Miasto Chełm leży we wschodniej części Polski w województwie lubelskim. Jest położone 230 km od Warszawy, 71 km od Lublina, 65 km od Zamościa i 29 km od przejścia granicznego z Ukrainą w Dorohusku. Położenie Chełma wyznaczają współrzędne: 51° 09′ szerokości północnej i 23° 29′ długości wschodniej. Geograficznie miasto leży na skraju Pagórów Chełmskich, niewielkiego mezoregionu geograficznego, zaliczanego do Polesia Wołyńskiego (czasami do Wyżyny Lubelskiej), będącego częścią Niżu Środkowoeuropejskiego. Obszar charakteryzuje się specyficzną rzeźbą terenu, łączącą krajobraz nizinny z elementami wyżynnymi. Charakterystycznym elementem są liczne wzgórza kredowe typu wyspowego, poprzedzielane rozległymi i często podmokłymi dolinami. Podłoże tworzą skały kredowe, przykryte trzeciorzędowymi piaskowcami. Pokłady kredy w okolicach Chełma należą do największych złóż tego surowca na terenie Polski. Pagóry otaczają piaszczyste i podmokłe równiny, od wschodu Obniżenie Dubienki, a od zachodu Obniżenie Dorohuckie. Region charakteryzuje się umiarkowanym klimatem o pewnych cechach kontynentalnych. Pogodę kształtują masy powietrza polarno-morskiego znad północnego Atlantyku oraz polarno-kontynentalnego z Europy Wschodniej. Średnia temperatura wynosi + 7,4°C, najniższa -37,2 °C, najwyższa +35,5 °C.

Chełm zajmuje powierzchnię 3529 ha i jest czwartym pod tym względem (po Lublinie, Puławach oraz Białej Podlaskiej) miastem w województwie lubelskim. Rozległość miasta z północy na południe wynosi 6 km , a ze wschodu na zachód 8 km . Średnie wzniesienie na terenie miasta wynosi ok. 190 mn.p.m. Najwyższy punkt to Górka Chełmska (221 m), a najniższy znajduje się w okolicach Bieławina (178,8 m). Przez miasto przepływa rzeka Uherka (posiada długość 45 km), będąca dopływem Bugu.

Miasto zamieszkuje 61 135 osób (stan na 31.XII.2021) i jest trzecim pod względem liczby ludności miastem w województwie. Chełm jest siedzibą władz powiatowych (ziemskich i grodzkich). Miasto otrzymało status powiatu grodzkiego jako byłe miasto wojewódzkie.

Ziemski powiat chełmski obejmuje powierzchnię 1885,84 km2 i zamieszkiwany jest przez 81.9 tyś. osób. Powiat składa się z 14 gmin wiejskich (Białopole, Chełm, Dorohusk, Dubienka, Kamień, Leśniowice, Rejowiec (od 2006 r.), Rejowiec Fabryczny, Ruda Huta, Sawin, Siedliszcze, Wierzbica, Wojsławice, Żmudź) i jednego miasta (Rejowiec Fabryczny).Miasto posiada połączenia kolejowe z Warszawą, Lublinem, Rejowcem Fabrycznym (i dalej do Zamościa), Kowlem i Kijowem (do 2002 r. istniało również połączenie z Włodawą). Przez Chełm przebiega droga krajowa nr 12 (Dorohusk-Chełm-Lublin-Radom-Kalisz-Łęknica), drogi wojewódzkie: nr 812 (Krasnystaw-Chełm-Włodawa-Biała Podlaska) i nr 844 (Chełm-Hrubieszów-Dołhobyczów) oraz liczne drogi powiatowe i gminne

HERB i FLAGA CHEŁMA – herb miasta przestawiający srebrnego niedźwiedzia na tle trzech zielonych dębów i wzgórza, wywodzi się z dawnego herbu ziemi chełmskiej, znanego od XIV w. Przez miasto prawdopodobnie został przejęty w XVI w. i początkowo przedstawiał głowę niedźwiedzia. W kolejnych wiekach na pieczęciach miasta pojawiał się cały niedźwiedź, ale bez drzew. W XIX w. herb przybrał obecna formę, zatwierdzoną przez władze państwowe w 1938 r. Obecny herb został ustanowiony przez Radę Miejską 28 kwietnia 1994 r. i został uzupełniony o koronę stanisławowską zwieńczoną krzyżem. Flagą miasta jest przymocowany do drzewca lub masztu prostokątny płat tkaniny składający się z dwóch pasów poziomych równej szerokości, z których górny jest biały, a dolny – zielony. Pośrodku pasa białego umieszczony jest herb miasta.

LOGO CHEŁMA –  stanowi postać  białego  ducha (Ducha Bielucha)  na tle  odwróconej  o 180   tarczy  herbu miasta  w kolorze zielonym. Alternatywna  wersja logo miasta  to zarys  postaci  Ducha Bielucha  wraz z wpisaną  nazwą miasta  w kolorze zielonym  oraz w wersji czarno białej.