Synagoga
2024-02-19
Magistrat
2024-02-19
Tradycje chełmskiego prawosławia kultywuje CERKIEW PRAWOSŁAWNA P.W. ŚW. JANA TEOLOGA, APOSTOŁA I EWANGELISTY. Początki świątyni sięgają połowy XIX w., kiedy podjęto decyzję o budowie cerkwi prawosławnej, kierując się głównie potrzebami czasowo przebywających w mieście wojsk rosyjskich. 25 lipca 1845 r. powołano Komitet Budowy Cerkwi. Kierownikiem budowy został Jan Lasota. 9 czerwca 1846 r. uroczyście położono kamień węgielny. Do wykonania głównych prac zaangażowano mistrza murarskiego Wincentego Łańcuckiego z Sieniawy. Za roboty ciesielskie i stolarskie odpowiedzialny był Karol Kubik z Leżajska. Roboty blacharskie powierzono Herszkowi Wajsblachowi i Herszkowi Blachmanowi z Chełma. Wykonaniem ikonostasu zajmował się warszawski fabrykant Fryderyk Blickle, który zmarł w trakcie prac w 1849 r. Ostatecznie zamówienie zrealizowała jego żona. Do wykonania obrazów i malowideł ściennych został zaangażowany znany malarz z Warszawy, Bonawentura Dąbrowski. Główną część inwestycji w zasadzie zakończono w 1849 r., jednak jeszcze w kolejnych latach trwały prace wykończeniowe w świątyni oraz w jej otoczeniu. Równocześnie powstała kwadratowa dzwonnica oraz z czasem (ok.1868 r.) budynek parafialny po drugiej stronie ul. Brzeskiej (obecnie Sienkiewicza).
Wybudowana świątynia została konsekrowana 13 czerwca 1852 r. Po krótkim okresie funkcjonowania jako obiekt garnizonowy, w 1864 r. cerkiew św. Jana Teologa została przekształcona w świątynię parafialną. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, świątynia jako jedyna pozostała we władaniu chełmskiej społeczności prawosławnej. W 1927 r. przeprowadzono remont świątyni, a dziesięć lat później przygotowano plan rozbudowy cerkwi w kierunku wschodnim.
Cerkiew św. Jana Teologa do dzisiaj pełni rolę centrum prawosławia na ziemi chełmskiej. Obecnie ilość ludności prawosławnej szacuje się na ok. 100 rodzin. Po II wojnie światowej przeprowadzano remonty obiektu (w 1949 i 1990 r.) oraz renowację ikonostasu (w latach 1991-1993). Doceniając malowniczość świątyni w 1999 r. władze miasta ufundowały iluminację cerkwi.
Parafia Prawosławna p.w. Św. Jana Teologa
ul. Sienkiewicza 1,
tel. 574 951 990
tel. 82 565 24 80
www.lublin.cerkiew.pl
www.cerkiew.pl
